Ποια είναι η Κούλα Σαββίδου;

Λέγαμε αστειευόμενοι στη γκαλερί «Κούλα Σαββίδου για Πρόεδρος!», όταν αυτό το όνομα δεν σήμαινε τίποτε άλλο παρά δύο λέξεις και ένας απέραντος ωκεανός από ενθουσιώδη emojis στους λογαριασμούς μας στα κοινωνικά δίκτυα.

Ποια είναι η Κούλα Σαββίδου;

Μία μέρα που καθόμουν στη μεγάλη ξύλινη τραπεζαρία του Απόστολου Γεωργίου, ένα μικρό αντικείμενο από κασσίτερο μου τράβηξε την προσοχή. Ήταν κάτι μεταξύ ενός κλασικού αμερικανικού γραμματοκιβωτίου και μίας βρύσης, από αυτές που χρησιμοποιούσαν παλιά για να αποθηκεύουν νερό και να πλένουν τα χέρια και το πρόσωπο, με ένα μπρούτζινο κανουλάκι που γυρίζει και αφήνει το υγρό να ρέει.

Είχε τέσσερα ποδαράκια που το έκαναν να μοιάζει με θηλαστικό και ένα μικρό δοχείο για να γεμίσει… με τι;

Καθώς ο κύριος του σπιτιού δεν είναι από αυτούς που μαζεύουν αντικείμενα, τόλμησα και ρώτησα ποιος είναι ο σκοπός αυτού του δοχείου και ποιος το έφτιαξε.

Λέει, η Κούλα, η Κούλα Σαββίδου.

Σαν να με διαπέρασε ηλεκτρικό ρεύμα, σα να βραχυκύκλωσα. Σάστισα και απόρησα πώς αυτό το όνομα μπορεί να συνδέεται με αυτό το βασικό, αρχέγονο και όμορφο αντικείμενο.

Ποια είναι η Κούλα Σαββίδου;

Είπα.

Αυτό έγινε πριν από τρία χρόνια και φρόντισα να μάθω ποια είναι η Κούλα Σαββίδου και τι κάνει.

Όταν ταξίδεψα στην Κύπρο, μου τη σύστησε επισήμως ο Χριστόδουλος Παναγιώτου.

Όλες οι γυναίκες που εκθέτoυμε είναι εκθαμβωτικές, έτσι κι αυτή είναι γεννημένη σταρ.

Στην πρώτη μου επίσκεψη στον χώρο της ήταν αδύνατον να μην είμαι αδιάκριτη.

Το διαμέρισμά της, που βρίσκεται στο ιδιαίτερο και πολύ οικείο κτήριο Tower Mansions της Λευκωσίας, στην οδό Τενέδου, είναι ένα καθολικό έργο τέχνης, ένα gesamtkunstwerk. Και ο χρόνος εκεί έχει σταματήσει.

Ένα σύνολο από αφράτους Artifort καναπέδες με βαμβακερό ύφασμα σε κόκκινους, κίτρινους και μαύρους τόνους και από το σχετικά χαμηλό ταβάνι κρέμονταν φωτιστικά της Artemide, σε μπλε Klein, ασορτί με τα πλαίσια των παραθύρων. Ένα μαύρο λακαριστό πιάνο (το γενεαλογικό της δέντρο είναι γεμάτο μουσική και διάνοιες) αιωρείται πάνω από ένα υπόλευκο χαλί.

Όλα τα παραπάνω, και πολλά περισσότερα, πλάι σε μεγάλα γλυπτά και σχέδια από μολύβι, σε μεγάλες μοντέρνες ξύλινες κορνίζες, και έργα από σύρμα, κλωστές και ξύλο, από διάφορες δεκαετίες της ζωής της, βρίσκονται κρεμασμένα στους τοίχους. Ένα τεράστιο λευκό κοράλλι δεσπόζει στο τραπεζάκι του καθιστικού, απόδειξη αγάπης και της κατάστασης μεταξύ ονείρου και πραγματικότητας, της ζωής και του επέκεινα, αλλά και της γλυπτικής. Μία συμφωνία άψογα συνδυασμένων υλικών και χρωμάτων, πολύ ανακουφιστική για κάποιον που μεγάλωσε τη δεκαετία του ’80 στη νότια Ευρώπη.

Το απομονωμένο της κάστρο είναι το μέρος που τα πάντα συντελούνται με μοναχικότητα, περιτριγυρισμένη από ποίηση που παρουσιάζεται στον εσωτερικό διάκοσμο. Εκείνη είναι η περιπλανώμενη Βασίλισσα που έχει λίγους και σπάνιους επισκέπτες. Είναι χαρά και τιμή να εισέρχεσαι στο σύμπαν της.

Δεν υπάρχει τίποτε πιο συγκινητικό και σοβαρό από τους σπουδαίους καλλιτέχνες που δημιουργούν χώρο για ζωή και καθορίζονται από αυτήν, που μετατρέπουν την ιδιοφυία τους σε φόντο ώστε να αντιμετωπίζουν την πραγματικότητα.

Η Κούλα Σαββίδου είναι από αυτούς τους εκπληκτικούς ανθρώπους, όπως οι περισσότεροι καλλιτέχνες, τουλάχιστον από αυτό το μέρος του κόσμου. Κυρίως οι γυναίκες. Η στοργή και η θεραπευτική τάση της είναι ουσιαστικά στοιχεία της υπόστασής της, μία πραγματική αλχημίστρια στη ζωή και την τέχνη που συνδυάζει πάντα υλικά για χάρη της επίλυσης γρίφων και της ισορροπίας.

Το έργο της χαρακτηρίζεται από έναν συνδυασμό λεπτών στοιχείων ή υλικών που παράγουν επικά, μυθολογικά πλάσματα, αν διακυβεύεται το ζήτημα της απεικόνισης. Δημιουργεί έργα υψηλής ευαισθησίας από βαριά, αιχμηρά και βίαια αντικείμενα.

Είναι εγκλωβισμένη στο σώμα ενός εξωτικού πουλιού και μίας νύμφης του νερού όπως και το έργο της.

Και αν κάποιοι το αποκαλούσαν υπερρεαλιστικό, δεν θα ήταν λάθος.

Συνδυάζοντας ετερόκλιτα και φορτισμένα στοιχεία, μιλάει, παράλληλα, για μύθους, αρχαίες γυναικείες ιστορίες μεταμόρφωσης, μητρότητας και τεκνοποίησης, αλλά και για την ανικανότητα μίας κοινωνίας να αναγνωρίσει τον καλλιτέχνη και να τον ορίσει ως ένα υπεύθυνο μέσο που θα λειτουργήσει ως καταλύτης για την «αισθητηριακή φρενίτιδα» της εποχής μας.

«Σε μία κοινωνία όπου κανείς δεν αναγνωρίζεται σωστά από τους άλλους, όλοι γίνονται ανίκανοι στο να αναγνωρίσουν τη δική τους πραγματικότητα.”

Για την πρώτη της έκθεση στη Rodeo, η Κούλα Σαββίδου παρουσιάζει ένα σύνολο γλυπτών έργων, από την περίοδο 1990-2021 μαζί με κάποια επιτοίχια έργα. Ορισμένα από τα έργα που εκτίθενται εδώ προέρχονται από την ατομική της έκθεση Των Μοναχικών Διάβαση Αδιάβατων Μονοπατιών, η οποία πραγματοποιήθηκε στο Diaspro Art Centre στη Λευκωσία, το 1995.

Με σπουδές στη ζωγραφική και μαθητεία σε μεγάλο αρχιτεκτονικό γραφείο στη Γαλλία, η γλώσσα της ήταν η γλυπτική. Δεν έπαψε ποτέ να ζωγραφίζει, αν και δεν χρησιμοποιεί καμβά πια, παρά μόνο κατ’ εξαίρεση.

Τα γλυπτά της είναι σχεδόν πάντα σε γήινους τόνους, της γης που τη λούζει το έντονο φως του ήλιου, του φεγγαριού και των αστεριών.

Η μεταμόρφωση της Σαββίδου συμβαίνει σε απομόνωση και αυτό ακριβώς δίνει μορφή σε αυτές τις μορφές που στέκονται και περιμένουν μία νέα ζωή. Σαν πρόσφυγες σε φυγή, αυτά τα σώματα αλλάζουν δέρμα, ταυτότητα και εν τέλει μεταμορφώνονται.