Με την έκθεση W.H.A.L.E.: Waves Hold A Lasting Echo, η Σοφία Ροζάκη παρουσιάζει την πιο πρόσφατη ενότητα έργων της που δημιουργήθηκε ειδικά για τον χώρο του καφέ του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου. Εδώ η καλλιτέχνις συνδυάζει το απολύτως εικονογραφικό με το αφηρημένο, τη φόρμα και το χρώμα με την πρόζα. Το αποτέλεσμα είναι 13 εικαστικά έργα και ένα ποίημα γραμμένο από την ίδια, που συνομιλούν μεταξύ τους σε μια άχρονη, μη γραμμική αφήγηση.

Αφορμή για την έκθεση αποτέλεσε η ιστορία ενός πλάσματος που ακροβατεί στα όρια της φήμης και της επιστημονικής παρατήρησης, της λεγόμενης φάλαινας των 52 Hz. Το κάλεσμά της, το οποίο καταγράφηκε τυχαία για πρώτη φορά το 1989 στα νερά του Βόρειου Ειρηνικού Ωκεανού, εκπέμπει σταθερά στα 52 Hz, συχνότητα σημαντικά υψηλότερη από εκείνες στις οποίες εκπέμπει οποιοδήποτε άλλο καταγεγραμμένο είδος φάλαινας. Η φάλαινα αυτή, που δεν μιλάει τη γλώσσα των φαλαινών, δεν έχει ιδωθεί ποτέ από ανθρώπινο μάτι. Εξακολουθεί να αποτελεί μέχρι και σήμερα έναν γρίφο στον τομέα της ωκεανογραφίας, ενώ έχουν διατυπωθεί θεωρίες που αμφισβητούν τη φαινομενική μοναδικότητα της ύπαρξής της.

Η εικαστικός δανείζεται την ονομασία του θαλάσσιου θηλαστικού, whale (δηλ. φάλαινα), και από τα γράμματά της σχηματίζει το ακρωνύμιο που αποτελεί τον τίτλο της έκθεσης, W.H.A.L.E.: Waves Hold A Lasting Echo. Αυτή η εικονοποιητική φράση είναι απολύτως περιγραφική του εικαστικού κόσμου της Ροζάκη, ο οποίος χαρακτηρίζεται από τη διαταραχή της σταθερότητας με τρόπο όμως άδηλο, υπόκωφο, διαρκή και μελαγχολικό.

Τα εικαστικά έργα λειτουργούν σε οργανική σύνδεση με το ποίημα που τα συνοδεύει και αναπτύσσονται γύρω από τον κεντρικό χαρακτήρα του. Η αναφορά σε αυτό το χαρισματικά προσαρμοστικό υποκείμενο, που θα μπορούσε εξίσου εύκολα να είναι ένα υπαρκτό ον, ένα αποκύημα της φαντασίας ή ένα εξωγήινο πλάσμα, διέπει καθολικά το σύνολο των έργων ως συμβολισμός.

Το πλάσμα αυτό, που είναι ικανό να μεταβάλλει, να προσαρμόζει, να επανεφευρίσκει διαρκώς το παρουσιαστικό του ανάλογα με την εκάστοτε χρονική και κοινωνική περίσταση, εκφράζει ένα από τα θέματα που σταθερά απασχολούν την εικαστικό στη μέχρι τώρα καλλιτεχνική πορεία της και σχετίζεται με την κατασκευή του εαυτού και της προσωπικής ιστορίας. Εδώ η υποκειμενικότητα αποδομείται και ανακατασκευάζεται ως ασυνέχεια, ως μια διακεκομμένη γραμμή.

Ο θεατής παρακολουθεί σε στιγμιότυπα την πορεία σύνθεσης μιας άγουρης αυτοεικόνας που αποτυπώνεται στιγμιαία, σαν φλας, και δεν πρόκειται να ιδωθεί ποτέ ξανά. Η ιδέα του εαυτού ως συμπαγούς οντότητας καταρρίπτεται και τη θέση της παίρνει μια κατακερματισμένη εκδοχή του, με διαρκώς μεταβαλλόμενα χαρακτηριστικά.

Οι αναφορές που αντλεί η καλλιτέχνις από την ποπ κουλτούρα, η τολμηρή χρήση του χρώματος, η αισθητική κόμικ που ενσωματώνει στα έργα της, αυτή είναι η δική της ιδιαίτερη γλώσσα. Η Ροζάκη, μέσω της αισθητικής της προσέγγισης, αποκρυσταλλώνει το πνεύμα της εποχής, στην οποία ο διάλογος γύρω από την πολιτική των ταυτοτήτων συναντά τη σύγχρονη διευρυμένη εμπειρία της κοινωνικοποίησης.

H Σοφία Ροζάκη είναι μια νέα εικαστικός με καλλιτεχνική παρουσία που ξεχωρίζει για το ιδιοσυγκρασιακό ύφος της. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών, στο Τμήμα Εικαστικών και Εφαρμοσμένων Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης από το 2009 έως το 2013. Έχει πραγματοποιήσει δύο ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα (2019) και στη Σαντορίνη (2016) που συνάντησαν ένθερμη ανταπόκριση. Έχει συμμετάσχει στην 3η Art Thessaloniki International Contemporary Art Fair το 2018. Δουλειά της έχει επίσης παρουσιαστεί σε διαδικτυακές καλλιτεχνικές πλατφόρμες της Ελλάδας και του εξωτερικού. Η ίδια ζει και εργάζεται στην Αθήνα. Η δουλειά της χαρακτηρίζεται από την επανάληψη μορφών και μοτίβων τα οποία δηλώνουν τη σχεδόν εμμονική επαναφορά κοινών θεματικών, όπως η μνήμη και το τραύμα, ενώ ταυτόχρονα ανάγονται στη συμβολική τους διάσταση ενθαρρύνοντας μια πολυσήμαντη νοηματοδότησή τους. Συχνά χρησιμοποιεί το στοιχείο του γκροτέσκου, τον αυτοσαρκασμό, το σκοτεινό χιούμορ και την τραγωδία στα έργα της. Άλλοτε μέσα από το πρίσμα μιας τρυφερής και ευάλωτης ειλικρίνειας και άλλοτε με κυνική σκληρότητα.